QUY ĐỊNH VỀ THỦ TỤC TỐ TỤNG
ĐỐI VỚI NGƯỜI DƯỚI 18 TUỔI TẠI BLTTHS 2015
TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH
1. Nguyên tắc tiến hành tố tụng đối với người dưới 18 tuổi.
2. Những vấn đề cần xác định khi tiến hành tố tụng trong trường hợp người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi.
3. Quy định về lấy lời khai, hỏi cung bị can và đối chất.
4. Quy định về bào chữa.
5. Quy định về xét xử.
6. Thẩm quyền áp dụng các biện pháp giám sát, giáo dục đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự.
Thủ tục tố tụng đối với người dưới 18 tuổi (ảnh minh họa)
Nhiều người vẫn đang thắc mắc rằng thủ tục tố tụng đối với người dưới 18 tuổi có khác gì so với người trên 18 tuổi hay không? Quy định về thủ tục tố tụng đối với người dưới 18 tuổi tại Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 như thế nào? Luật Thịnh Trí sẽ giải đáp những thắc mắc trên thông qua bài viết sau đây.
- Khi tiến hành thủ tục tố tụng đối với người dưới 18 tuổi cần tuân thủ những nguyên tắc sau:
- Bảo đảm rằng người dưới 18 tuổi có được quyền và lợi ích hợp pháp; bảo đảm để người dưới 18 tuổi nhận được lợi ích tốt nhất;
- Bảo đảm thủ tục tố tụng với người dưới 18 tuổi phải phù hợp với lứa tuổi và tâm lý và khả năng nhận thức của người đó.
- Những bí mật cá nhân của người dưới 18 tuổi phải được đảm bảo giữ bí mật.
- Bảo đảm quyền tham gia tố tụng của những người sau đây:
- Nhà trường, Ðoàn thanh niên.
- Người đại diện của người dưới 18 tuổi.
- Người có kinh nghiệm, hiểu biết về tâm lý, xã hội.
- Tổ chức khác nơi người dưới 18 tuổi học tập, lao động và sinh hoạt.
- Người dưới 18 tuổi cần được đảm bảo quyền bào chữa, quyền được trợ giúp pháp lý.
- Bảo đảm nguyên tắc xử lý của Bộ luật hình sự 2015.
- Các vụ án liên quan đến người dưới 18 tuổi cần đảm bảo giải quyết kịp thời, nhanh chóng.
- Cần xác định mức độ phát triển về tinh thần và thể chất cùng với mức độ nhận thức về hành vi phạm tội của người dưới 18 tuổi. Ngoài ra cũng cần xác định tuổi của người này.
- Điều kiện giáo dục và sinh sống đối của người dưới 18 tuổi.
- Người dưới 18 tuổi có bị người đủ 18 tuổi trở lên xúi giục hay không?
- Hoàn cảnh, nguyên nhân, điều kiện phạm tội của người dưới 18 tuổi.
- Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải thông báo trước địa điểm, thời gian hỏi cung và lấy lời khai khi tiến hành lấy lời khai người làm chứng, người bị tạm giam, người bị bắt, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, hỏi cung bị can là người dưới 18 tuổi cho người đại diện, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người dưới 18 tuổi.
- Ngoài ra, cần sự có mặt của người đại diện hoặc người bào chữa của người dưới 18 tuổi trong trường hợp lấy lời khai người làm chứng, người bị tạm giam, người bị bắt, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, hỏi cung bị can.
- Việc lấy lời khai của người bị hại, người làm chứng phải có người đại diện hoặc người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ tham dự.
- Trong trường hợp được Kiểm sát viên, Điều tra viên đồng ý thì người đại diện, người bào chữa có thể hỏi bị can, người bị tạm giữ, người bị bắt. Người đại diện, người bào chữa có thể hỏi người bị tạm giam, người bị bắt, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, hỏi cung bị can sau mỗi lần hỏi cung, lấy lời khai của người có thẩm quyền.
- Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định thời gian lấy lời khai người dưới 18 tuổi mỗi lần không được quá 02 giờ và không quá hai lần trong 01 ngày trừ những trường hợp vụ án có nhiều tình tiết phức tạp.
- Những trường hợp có thể hỏi cùng người dưới 18 tuổi trên 02 giờ và trên 02 lần trong 01 ngày:
- Người dưới 18 tuổi phạm tội có tổ chức;
- Người phạm tội khác đang bỏ trốn và cần thực hiện việc truy bắt;
- Ngăn chặn người khác phạm tội;
- Có nhiều tình tiết phức tạp trong vụ án;
- Để truy tìm vật chứng của vụ án như phương tiện phạm tội, công cụ hoặc những vật chứng khác.
- Trong trường hợp nếu không đối chất thì không thể giải quyết được vụ án thì người có thẩm quyền tiến hành tố tụng tiến hành đối chất giữa bị cáo, bị can với người dưới 18 tuổi để có thể làm sáng tỏ tình tiết của vụ án.
Quy định về bào chữa đối với người dưới 18 tuổi (ảnh minh họa)
- Trong trường hợp người dưới 18 tuổi bị buộc tội thì có thể nhờ người khác bào chữa hoặc có quyền tự bào chữa cho chính mình.
- Người đại diện cho người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi thì có quyền tự mình bào chữa hoặc lựa chọn người bào chữa cho người dưới 18 tuổi.
- Tòa án, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát phải chỉ định người bào chữa theo Điều 76 của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 trong trường hợp người dưới 18 tuổi bị buộc tội mà người đại diện của họ không lựa chọn người bào chữa hoặc người không có người bào chữa.
Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về việc xét xử đối với người dưới 18 tuổi như sau:
- Thành phần Hội đồng xét xử sơ thẩm phải có những người sau đây:
- Một hội thẩm là giáo viên.
- Người có kinh nghiệm tâm lý người dưới 18 tuổi.
- Người có hiểu biết tâm lý người dưới 18 tuổi.
- Cán bộ Đoàn thanh niên.
- Tòa án có thể quyết định xét xử kín trong trường hợp đặc biệt để bảo vệ người bị hại hoặc bị cáo là người dưới 18 tuổi.
- Phiên tòa xét xử đối với người dưới 18 tuổi là bị cáo thì cần có mặt của đại diện tổ chức, nhà trường, nơi người đó sinh hoạt, học tập, người đại diện của người đó, trừ những trường hợp người được nêu trên vắng mặt mà không do trở ngại khách quan hoặc vì lý do bất khả kháng.
- Phòng xử án cần được bố trí phù hợp và thân thiện với người dưới 18 tuổi. Việc tranh luận, xét hỏi với người dưới 18 tuổi là người làm chứng, bị hại, bị cáo tại phiên tòa được tiến hành phù hợp với mức độ và lứa tuổi phát triển cười người dưới 18 tuổi.
- Đối với vụ án có người dưới 18 tuổi là người làm chứng, người bị hại thì Hội đồng xét xử cần thực hiện việc hạn chế tiếp xúc giữa bị cáo với người làm chứng, người bị hại khi những người này trình bày lời khai tại phiên tòa. Ngoài ra, thẩm phán chủ tọa phiên tòa có thể yêu cầu người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, người đại diện hỏi người làm chứng, người bị hại.
- Khi xét xử, Hội đồng xét xử có thể áp dụng biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng nếu xét thấy không cần thiết phải quyết định hình phạt đối với bị cáo là người dưới 18 tuổi.
- Tòa án, cơ quan điều tra, Viện kiểm sát có thẩm quyền áp dụng một trong các biện pháp giáo dục, giảm sát đối trong trường hợp người dưới 18 tuổi phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự:
- Giáo dục tại xã, phường, thị trấn;
- Hòa giải tại cộng đồng;
- Khiển trách.
➤ Xem thêm:
➤ Thời hạn một số biện pháp ngăn chặn trong bộ luật tố tụng hình sự 2015.
➤ Quyền gặp, làm việc của luật sư với người bị tạm giữ, tạm giam trong giai đoạn điều tra.
➤ Vai trò của luật sư bào chữa trong xét xử tái thẩm vụ án hình sự.
➤ Thời gian truy tố khi giải quyết vụ án hình sự là bao lâu?
- Trên đây là nội dung Quy định về thủ tục tố tụng đối với người dưới 18 tuổi tại BLTTHS 2015 mà Công ty Luật TNHH Thịnh Trí gửi đến bạn đọc. Nếu có thắc mắc, vui lòng liên hệ Hotline 1800 6365 để được tư vấn.
