Cháu tôi vừa sinh ra, không may mất cả cha lẫn mẹ do covid -19, hiện cháu đang được chăm sóc đặc biệt tại bệnh viện phụ sản HV thành phố H, sau khi đón cháu về nhà luật sư cho tôi hỏi, tôi (cô ruột) có được xem là người giám hộ đương nhiên của cháu hay không và tôi có được đại diện đi làm giấy khai sinh cho cháu A không? Hồ sơ, trình tự, thủ tục, đăng ký giấy khai sinh?

1.Về việc làm người giám hộ đương nhiên :

- Pháp luật có chế định về “người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên” nhưng pháp luật không quy định trường hợp người chưa thành niên (cháu) không còn cha, mẹ hoặc không xác định được cha, mẹ mà không có anh chị là người thành niên và đủ điều kiện làm người giám hộ, hoặc người này (cháu) không còn ông bà nội, ông bà ngoại thì cô ruột được xem là người giám hộ đương nhiên của cháu. Vì vậy, trong trường hợp cháu không có anh chị là người thành niên và đủ điều kiện làm người giám hộ, hoặc cháu không còn ông bà nội, ông bà ngoại; hoặc người thân, họ hàng của cháu không tranh chấp về việc giám hộ đối với cháu thì chị (cô ruột của cháu) có thể liên hệ cơ quan chức năng, thẩm quyền nhà nước để làm thủ tục là người giám hộ của cháu theo quy định tại khoản 3, Điều 52 BLDS 2015 nếu chị đủ điều kiện theo quy định tại Điều 49 BLDS 2015.

2. Về người thay cha mẹ đăng ký khai sinh cho trẻ :

- Quyền được khai sinh và quyền có quốc tịch là một trong những quyền quan trọng đầu đời của trẻ em, việc này đã được quy định trong các văn bản pháp luật của Nước CHXHCN Việt Nam. Đăng ký khai sinh cho trẻ em không chỉ là quyền mà còn là nghĩa vụ của những cá nhân, tổ chức có trách nhiệm. Những cá nhân, tổ chức có trách nhiệm phải thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ đăng ký khai sinh cho trẻ em.

- Pháp luật quy định về trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ như sau : “Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày sinh con, cha hoặc mẹ có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con; trường hợp cha, mẹ không thể đăng ký khai sinh cho con thì ông hoặc bà hoặc người thân thích khác hoặc cá nhân, tổ chức đang nuôi dưỡng trẻ em có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ em”.

- Căn cứ quy định pháp luật nêu trên, trường hợp chị (cô ruột của cháu) đang nuôi dưỡng, chăm sóc cho cháu (không nhất thiết chị phải là người được giám hộ cho cháu) và không có chủ thể nào tranh chấp về việc thực hiện đăng ký khai sinh cho cháu thì chị có quyền và đồng thời là trách nhiệm của chị trong việc thực hiện đăng ký khai sinh cho cháu.

3. Hồ sơ và trình tự, thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ :

Chị có thể thực hiện đăng ký khai sinh cho cháu qua 2 hình thức: nộp trực tiếp hoặc nộp hồ sơ online:

a/ Nộp trực tiếp:

- Cơ quan có thẩm quyền giải quyết: UBND cấp xã/phường nơi cha mẹ cháu cư trú,hoặc nơi cư trú thực tế của cháu: căn cứ pháp lý: Luật Hộ tịch 2014, Quyết định 1872/QĐ-BTP ngày 04/9/2020

- Hồ sơ cần chuẩn bị:

+ Tờ khai đăng ký khai sinh theo mẫu;

+ Bản chính giấy chứng sinh;

+Trường hợp không có giấy chứng sinh thì phải có văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh hoặc văn bản cam đoan về nội dung yêu cầu đăng ký hộ tịch

+ Văn bản của UBND phường/xã xác nhận về việc giám hộ (nếu có); Hộ chiếu /CMND/CCCD còn giá trị sử dụng của chị; Hộ khẩu của chị; hộ khẩu/sổ tạm trú + đăng ký kết hôn, giấy chứng tử của cha mẹ cháu.

- Trình tự nộp hồ sơ:

+ Nộp hồ sơ: Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, chị nộp hồ sơ tại UBND cấp xã/phường nơi cư trú của người cha/ người mẹ/ nơi ở của cháu.

+ Tiếp nhận hồ sơ đăng ký khai sinh và cấp Giấy khai sinh: Người tiếp nhận kiểm tra ngay toàn bộ hồ sơ, đối chiếu thông tin trong tờ khai và tính hợp lệ của giấy tờ trong hồ sơ do chị (người yêu cầu) nộp, xuất trình. Nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, người tiếp nhận hồ sơ viết giấy tiếp nhận, trong đó ghi rõ ngày, giờ trả kết quả; nếu hồ sơ chưa đầy đủ, hoàn thiện thì chị được người nhận hồ sơ hướng dẫn nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện theo quy định; trường hợp không thể bổ sung, hoàn thiện hồ sơ ngay thì chị có thể yêu cầu người nhận hồ sơ hướng dẫn bằng văn bản, trong đó nêu rõ loại giấy tờ, nội dung cần bổ sung, ……...

+ Sau khi nhận đủ hồ sơ: Nếu thấy không có tranh chấp; thông tin khai sinh đầy đủ và phù hợp, công chức tư pháp - hộ tịch báo cáo Chủ tịch UBND cấp xã/phường. Trường hợp Chủ tịch UBND cấp xã đồng ý giải quyết thì công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung khai sinh vào Sổ đăng ký khai sinh, cập nhật thông tin khai sinh theo hướng dẫn để lấy Số định danh cá nhân, hướng dẫn người yêu cầu đăng ký hộ tịch kiểm tra nội dung giấy tờ hộ tịch và Sổ hộ tịch, cùng người đi đăng ký khai sinh ký tên vào Sổ. Chủ tịch UBND cấp xã cấp Giấy khai sinh và Trích lục cho người yêu cầu.

b/ Thủ tục đăng ký giấy khai sinh online cho trẻ:

- Việc tiến hành thủ tục đăng ký khai sinh online có thể giúp tiết kiệm được nhiều thời gian, công sức, giảm áp lực lên bộ máy hành chính.

- Chị truy cập https://dichvucong.gov.vn/p/home/, lựa chọn đăng nhập bằng tài khoản cấp bởi Cổng dịch vụ công hoặc bưu điện Việt Nam

- Tại đây, chọn tỉnh/thành phố; quận/huyện; phường/xã rồi ấn Đồng ý để tiến hành.

- Tại Danh sách dịch vụ công chọn Nộp trực tuyến tại mục Đăng ký khai sinh thông thường (khối xã).

- Sau khi nhấn đồng ý, hệ thống sẽ tự động trở về trang Dịch vụ công trực tuyến của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Lúc này, người dân điền thông tin theo yêu cầu, làm theo hướng dẫn để tiến hành khai sinh.

* Một số lưu ý khi đăng ký khai sinh online:

- Nên lưu lại mã hồ sơ để tra cứu tình trạng tiếp nhận và xử lý hồ sơ đăng ký khai sinh;

- Trong trường hợp hồ sơ đăng ký khai sinh trực tuyến chưa đầy đủ, hệ thống sẽ có hướng dẫn chi tiết để bổ sung hoàn chỉnh thủ tục này. Lúc này, chị làm theo hướng dẫn từ hệ thống;

- Kiểm tra hòm thư hoặc số điện thoại để nhận thông báo từ cơ quan có thẩm quyền về việc giải quyết thủ tục hành chính;

- Khi có lịch hẹn trả kết quả, mang các giấy tờ gốc để đối chiếu khi đến nhận kết quả tại UBND xã/phường/thị trấn;

- Chị nên đăng ký khai sinh cho con trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày trẻ được sinh ra;

- Với giấy CMND/CCCD phải chụp 02 mặt từ bản chính hoặc bản sao được chứng thực từ bản chính;

- Sổ hộ khẩu hoặc Sổ tạm trú được chụp từ bản chính hoặc bản sao được chứng thực từ bản chính;

- Giấy chứng nhận kết hôn phải được chụp từ bản chính hoặc bản sao được cấp từ Sổ gốc.